Baş ağrısı için emar çekimi gerekli midir?

Baş ağrısı, neredeyse herkesin hayatında en az bir kez yaşadığı yaygın bir şikayettir. Çoğu baş ağrısı (örneğin gerilim tipi baş ağrısı veya migren) "birincil baş ağrısı" grubunda yer alır ve altta yatan ciddi bir hastalıktan kaynaklanmaz. Bu durumlarda genellikle beyin görüntülemesi (MR veya BT) gerekli değildir. Ancak, bazı durumlarda baş ağrısı, daha ciddi bir sorunun belirtisi olabilir ve bu noktada MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme) gibi ileri tetkikler devreye girer.

Doktorunuz, özellikle "kırmızı bayrak" adı verilen aşağıdaki belirti ve durumları taşıyan baş ağrılarında MR çekilmesini önerebilir:

• Ani, şimşek çakar tarzda, "hayatımın en şiddetli baş ağrısı" olarak tanımlanan ağrılar (Beyin kanaması, özellikle anevrizma belirtisi olabilir).
• 50 yaş üzerinde yeni başlayan baş ağrıları.
• Giderek şiddetlenen ve sıklaşan baş ağrıları.
• Baş ağrısıyla birlikte görülen nörolojik bulgular (örn: kol/bacakta güçsüzlük, uyuşma, konuşma bozukluğu, görme kaybı, denge sorunu).
• Baş ağrısının öksürük, ıkınma veya fiziksel aktivite ile tetiklenmesi veya şiddetlenmesi.
• Ateş, ense sertliği, bilinç bulanıklığı veya kişilik değişiklikleri ile seyreden baş ağrıları.
• Kanser, HIV gibi bağışıklık sistemini etkileyen hastalıkları olan kişilerde yeni başlayan baş ağrısı.
• Kafa travması sonrası gelişen ve düzelmeyen baş ağrıları.

Aşağıdaki özelliklere sahip, tipik birincil baş ağrılarında genellikle rutin MR gerekmez:

• Yıllardır benzer özelliklerde tekrarlayan, tanısı konmuş migren veya gerilim tipi baş ağrıları.
• Stres, yorgunluk, uykusuzluk, adet dönemi gibi tetikleyicilerle ilişkili ağrılar.
• Fizik ve nörolojik muayenesi tamamen normal olan hastalar.
• İlaçlarla veya yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilen ağrılar.

Acil durumlarda (ani, çok şiddetli baş ağrısı, kafa travması gibi) ilk tercih genellikle daha hızlı sonuç veren BT olabilir. BT, kanama, kırık ve büyük kitleleri hızlıca tespit etmek için uygundur. MR ise daha detaylı bir görüntüleme sağlar ve beyin dokusu, damarlar, sinirler, tümörler, iltihabi durumlar gibi yapıları BT'den çok daha net gösterir. Doktorunuz, şikayetlerinize göre hangi yöntemin daha uygun olduğuna karar verecektir.

Sonuç ve Öneriler

Baş ağrısı için MR çekilip çekilmeyeceğine karar vermek, bir nöroloji uzmanının klinik değerlendirmesi ile olmalıdır. Doktorunuz, detaylı öykünüzü alacak, nörolojik muayenenizi yapacak ve "kırmızı bayrak" belirtilerin olup olmadığını değerlendirecektir. Unutmayın, çoğu baş ağrısı MR gerektirmez, ancak alarm belirtileri varlığında görüntüleme hayat kurtarıcı olabilir. Kendi kendinize teşhis koymaktan veya gereksiz tetkik endişesine kapılmaktansa, baş ağrılarınız için mutlaka bir doktora başvurun.