Baş ağrısı türleri nelerdir?

Baş ağrıları, görülme sıklığı ve şiddeti kişiden kişiye değişen, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilen bir durumdur. Bu rehber, birincil ve ikincil baş ağrıları olmak üzere iki ana kategoriyi ele alarak, migrenden küme baş ağrısına, sinüzitten acil müdahale gerektiren durumlara kadar farklı türlerin özelliklerini, belirtilerini ve ne zaman tıbbi yardım alınması gerektiğini açıklamaktadır.

12 Aralık 2025

Baş Ağrısı Türleri: Kapsamlı Bir Rehber


Baş ağrıları, hemen herkesin hayatında en az bir kez deneyimlediği yaygın bir sağlık sorunudur. Ancak tüm baş ağrıları aynı değildir; farklı nedenleri, özellikleri ve şiddetleri vardır. Uluslararası Baş Ağrısı Derneği'nin (IHS) sınıflandırmasına göre baş ağrıları temel olarak iki ana kategoride incelenir:Birincil (Primer) Baş Ağrıları ve İkincil (Sekonder) Baş Ağrıları .

1. Birincil (Primer) Baş Ağrıları

Bu gruptaki baş ağrıları, altta yatan başka bir tıbbi durumun belirtisi değildir. Kendi başlarına bir hastalık olarak kabul edilirler. En yaygın görülen baş ağrıları bu gruptadır.

  • Migren: Genellikle zonklayıcı, orta ila şiddetli şiddette, tek taraflı (bazen iki taraflı) bir ağrıdır. Ataklar halinde gelir ve 4 ila 72 saat sürebilir. Sıklıkla bulantı, kusma, ışık (fotofobi), ses (fonofobi) veya koku hassasiyeti eşlik eder. Auralı migrende, ağrı öncesinde veya sırasında geçici nörolojik belirtiler (örn: görsel ışık çakmaları, zigzag çizgiler, uyuşukluk, konuşma bozukluğu) görülebilir.
  • Gerilim Tipi Baş Ağrısı (GTB): En sık rastlanan baş ağrısı türüdür. Hafif-orta şiddette, sıkıştırıcı, basınç veya bant tarzında, genellikle iki taraflı bir ağrıdır. Bulantı veya kusma eşlik etmez. Fiziksel aktiviteyle genellikle kötüleşmez. Stres, yorgunluk, kötü duruş ve kas gerginliği en önemli tetikleyicileridir.
  • Küme Baş Ağrısı: "İntihar baş ağrısı" olarak da bilinen, şiddetli derecede ağrılı, genellikle tek taraflı ve göz çevresinde/arkasında hissedilen bir ağrıdır. Ataklar halinde gelir ve bu ataklar günün aynı saatlerinde, özellikle geceleri uykudan uyandıracak şekilde ortaya çıkar. Ağrıya genellikle o tarafta gözde kızarıklık, yaşarma, burun tıkanıklığı veya alında terleme eşlik eder. Ataklar haftalar veya aylar süren "küme dönemleri"nde sıklaşır, ardından remisyon (ağrısız) dönemine girilir.
  • Diğer Birincil Baş Ağrıları: Bunlar daha nadir görülen türlerdir. Örneğin; öksürük, egzersiz, cinsel aktivite gibi fiziksel eforla tetiklenen baş ağrıları veya uykuyla ilişkili hipnik baş ağrısı gibi.

2. İkincil (Sekonder) Baş Ağrıları

Bu baş ağrıları, altta yatan farklı bir tıbbi sorunun belirtisi olarak ortaya çıkar. Nedeni teşhis ve tedavi edilmelidir. Acil tıbbi değerlendirme gerektirebilirler.

  • Sinüzite Bağlı Baş Ağrısı: Yüz, alın, göz çevresinde, sinüs bölgelerine uygun, genellikle burun tıkanıklığı veya akıntısıyla ilişkili bir ağrıdır. Baş öne eğildiğinde artar.
  • İlaç Aşırı Kullanım Baş Ağrısı (İlaçla İndüklenen Baş Ağrısı): Genellikle migren veya gerilim tipi baş ağrısı olan kişilerde, ağrı kesicileri sık ve düzenli olarak (ayda 10-15 günden fazla) kullanmaya bağlı gelişen kronik günlük baş aşrısıdır. Ağrı kesici kullanımı kesildiğinde kötüleşir.
  • Travma Sonrası Baş Ağrısı: Kafa veya boyun travmasından sonra gelişen, haftalar, aylar hatta yıllar sürebilen baş ağrılarıdır.
  • Menenjit veya Enfeksiyona Bağlı Baş Ağrıları: Ateş, ense sertliği, bilinç bulanıklığı gibi belirtilerle birlikte görülen, şiddetli ve yaygın baş ağrılarıdır.
  • Beyin Tümörü veya Kafa İçi Basınç Artışına Bağlı Baş Ağrıları: Genellikle sabahları daha şiddetli, öksürük ve ıkınmayla artan, zamanla kötüleşen, bulantı/kusma veya nörolojik belirtilerle (güçsüzlük, görme bozukluğu) seyreden ağrılardır.
  • Beyin Kanaması (Örn: Anevrizma) Baş Ağrısı: Ani, şimdiye kadar hissedilmemiş en şiddetli "yıldırım çarpması" tarzında başlayan, çok keskin bir ağrıdır. Acil tıbbi müdahale gerektirir.
  • Göz Problemlerine Bağlı Baş Ağrıları (Göz Yorgunluğu, Glokom): Özellikle göz çevresinde ve alında, okuma veya bilgisayar kullanımı sonrası artan ağrılardır.

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Baş ağrınız ani ve çok şiddetli başladıysa, travma sonrası ortaya çıktıysa, ateş, ense sertliği, bilinç değişikliği, konuşma güçlüğü, vücudun bir tarafında güçsüzlük, görme kaybı gibi nörolojik belirtiler eşlik ediyorsa, yaşamınızda ilk kez bu kadar şiddetli bir ağrı yaşıyorsanız veya mevcut ağrı modelinizde değişiklik ve kötüleşme varsa derhal bir doktora başvurmanız gerekir.

Doğru tedavi için öncelikle baş ağrınızın türünün doğru teşhis edilmesi esastır. Bu nedenle, tekrarlayan veya hayat kalitenizi düşüren baş ağrılarınız için bir nöroloji uzmanına danışmanız önemlidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;