Baş ağrısı ve migren için hangi ilaçlar kullanılır?

Baş ağrısı ve migren tedavisinde kullanılan ilaçlar, akut atakların kontrolü ve atakların önlenmesi olmak üzere iki temel yaklaşıma dayanır. Bu tedaviler, ağrının tipi ve şiddetine göre kişiselleştirilerek planlanır.

12 Aralık 2025

Baş Ağrısı ve Migren Tedavisinde Kullanılan İlaçlar: Genel Bir Bakış


Baş ağrısı ve migren tedavisi genellikle iki ana strateji üzerine kuruludur: atak tedavisi (akut tedavi) ve önleyici tedavi (profilaksi). Kullanılacak ilaç, ağrının tipine (gerilim tipi baş ağrısı, migren, küme baş ağrısı vb.), sıklığına, şiddetine ve kişinin genel sağlık durumuna göre bir doktor tarafından belirlenmelidir. Bu yazı, bilgilendirme amaçlı olup, kesinlikle tıbbi öneri veya reçete niteliği taşımaz.

1. Akut (Atak) Tedavi İlaçları

Bu ilaçlar, baş ağrısı veya migren atağı başladığında, ağrıyı durdurmak veya hafifletmek için kullanılır. Mümkün olduğunca erken alınmaları etkinliği artırır.

  • Basit Ağrı Kesiciler (Analjezikler): Hafif-orta şiddetteki gerilim tipi baş ağrıları ve migrenler için ilk basamak tedavi olabilir.
  • Parasetamol (Asetaminofen)
  • Aspirin
  • Nonsteroid Antiinflamatuar İlaçlar (NSAİİ'ler): Daha güçlü ağrı kesici ve iltihap giderici etkileri vardır. Migren ve gerilim baş ağrısında sık kullanılır.
  • İbuprofen
  • Naproksen
  • Diklofenak
  • Ketoprofen
  • Migrene Özel İlaçlar (Triptanlar): Orta-şiddetli migren ataklarının tedavisinde altın standart kabul edilirler. Migrenin neden olduğu damar genişlemesini daraltarak, ağrıyı, bulantıyı ve ışık/ses hassasiyetini hızla giderirler. Doktor reçetesi ile kullanılırlar.
  • Sumatriptan
  • Rizatriptan
  • Eletriptan
  • Zolmitriptan
  • Bulantı Önleyici İlaçlar (Antiemetikler): Migren ataklarına sıklıkla eşlik eden bulantı ve kusmayı kontrol etmek için kullanılırlar. Bazen tek başına, bazen de ağrı kesicilerle birlikte verilirler.
  • Metoklopramid
  • Domperidon
  • Ergot Alkaloidleri: Triptanlardan önce kullanılan, onlara benzer etki mekanizmasına sahip ilaçlardır. Yan etki riski daha yüksek olabilir, bu nedenle günümüzde daha seçici olarak reçete edilirler.
  • Ergotamin
  • Dihidroergotamin

2. Önleyici (Profilaktik) Tedavi İlaçları

Eğer baş ağrıları veya migren atakları ayda 4 veya daha fazla günü etkiliyorsa, ataklar çok şiddetli ve uzun sürüyorsa, akut ilaçlar yetersiz kalıyorsa veya aşırı ilaç kullanımı riski varsa doktor önleyici tedavi başlayabilir. Bu ilaçlar günlük olarak alınır ve atak sıklığını, şiddetini ve süresini azaltmayı hedefler.

  • Beta Blokerler: Yüksek tansiyon ve kalp hastalıklarında da kullanılır, migren profilaksisinde ilk tercihlerden biridir.
  • Propranolol
  • Metoprolol
  • Antidepresanlar: Özellikle gerilim tipi baş ağrısı ve migren birlikteliğinde etkilidir. Ağrı eşiğini yükseltirler.
  • Amitriptilin (Trisiklik antidepresan)
  • Venlafaksin (SNRI tipi antidepresan)
  • Antiepileptikler (Nöbet Önleyici İlaçlar): Beyin hücrelerindeki aşırı elektriksel aktiviteyi dengelerler.
  • Topiramat
  • Valproik asit / Sodyum valproat
  • Kalsiyum Kanal Blokerleri: Özellikle küme baş ağrısı profilaksisinde ve bazı migren tiplerinde kullanılır.
  • Verapamil
  • Botulinum Toksin A (Botox®): Kronik migren (ayda 15 gün ve üzeri baş ağrısı) tedavisinde onaylı bir yöntemdir. Belirli noktalara uygulanan enjeksiyonlarla etki gösterir ve etkisi yaklaşık 3 ay sürer.
  • CGRP Monoklonal Antikorları ve Reseptör Antagonistleri (Gepantlar): Migren patogenezinde kilit rol oynayan CGRP adlı moleküle yönelik geliştirilmiş yeni nesil, hedefe yönelik tedavilerdir. Ayda bir veya üç ayda bir cilt altı enjeksiyon şeklinde (önleyici) veya ağızdan hap şeklinde (akut) uygulanan formları mevcuttur. Genellikle diğer tedavilere yanıt vermeyen şiddetli migren hastalarında kullanılır.

3. Aşırı İlaç Kullanımı Baş Ağrısı (İlaç Aşırı Kullanım Baş Ağrısı) Uyarısı

Akut tedavi için kullanılan ağrı kesici veya migren ilaçlarının haftada 2-3 günden fazla ve uzun süreli (genellikle 3 aydan fazla) kullanılması, baş ağrılarının sıklığını ve şiddetini artırarak "aşırı ilaç kullanımı baş ağrısına" neden olabilir. Bu bir kısır döngüdür ve mutlaka bir nöroloji uzmanı tarafından tedavi edilmelidir.

ÖNEMLİ UYARILAR:

  • Bu listedeki ilaçlar reçeteli ve reçetesiz olabilir. Doğru teşhis ve tedavi için mutlaka bir doktora (özellikle Nöroloji uzmanına) başvurunuz.
  • İlaç seçimi kişiye özeldir. Başka birine iyi gelen ilaç sizin için uygun veya güvenli olmayabilir.
  • İlaçların yan etkileri ve diğer ilaçlarla etkileşimleri olabilir. Doktorunuzun önerdiği doz ve sürelere kesinlikle uyun.
  • Hamilelik, emzirme veya başka kronik hastalıklarınız (böbrek, karaciğer, kalp hastalığı vb.) varsa, ilaç kullanmadan önce bu durumu mutlaka doktorunuza bildirin.
  • Yaşam tarzı değişiklikleri (düzenli uyku, stres yönetimi, düzenli egzersiz, tetikleyici gıdalardan kaçınma) ilaç tedavisini destekleyen çok önemli unsurlardır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;